Mor Reyhan Bitki Çayı

Köken olarak Güney Asya, Hindistan'a dayanan mor reyhan bitkisi Afrika'da da çokça kullanılan ve kullanımı geçmişe dayanan bir bitki. Ilıman iklimlerde yetişmesinden dolayı da Akdeniz topraklarında sıkça görülüyor.

Bitki dünyasındaki adı ise ‘ocimum basilicum olarak biliniyor. Fesleğenin 60 türünden biri olan bitkinin adı da ‘kraliyet’ anlamını taşıyan eski Yunanca "basilikhon" kelimesinden geliyor.

Mor reyhanın boyları genellikle 20 ile 60 cm arasında değişiyor. Renkleri açık yeşilden koyu yeşile kadar değişen yaprakları yumuşakken 1–5 cm arasında uzunlukta ve 1–3 cm arasında olabiliyor.

Fesleğen ile karıştırılıyor.

Genellikle fesleğen ile karıştırılan mor reyhan, önce yeşil yapraklara sahip olup güneş gördükçe renginin koyulaşması ile fesleğenden ayrılıyor.

Mutfaktan sağlığa geniş bir alanda kullanılıyor.

Her ne kadar mutfakta baharat olarak kullanılsa da sağlık açısından da mor reyhanın faydaları oldukça fazla.

İçeriği ile öne çıkan mor reyhanın besin değerlerini şu şekilde listelemek mümkün:

5 gram taze mor reyhanda; 

• Lif: 0,1 gram 
• Karbonhidrat: 0,1 gram
• Kalori: 1 
• Protein: 0,2 gram 
• Yağ ve şeker bulunmuyor.

Mor reyhan faydaları nelerdir?

Mor reyhanın faydaları özellikle sağlık açısından çok yönlüdür. Bu faydalar şu şekilde sıralanabilir:

• Ağrı kesici özelliği vardır: Reyhan, antiseptik özelliği olan bir bitki çeşididir. Bu nedenle baş ağrısı, mide ağrısı, kas ve kemik ağrısı başta olmak üzere vücudun ağrıyan birçok bölgesinde ağrıyı hafifletir.
• Hormonların dengelenmesine yardımcıdır: Düzenli ve dengeli tüketildiğinde kadınların ve erkeklerin hormonlarını dengeler. Üreme sağlığına katkı verir. Ayrıca aromatik ve keskin kokusuyla libidonun yükselmesini de sağlar.
• Ağız sağlığını korur: Mor reyhan bitkisi çürük oluşumunu önlemeye yardımcıdır. Bu yönüyle ağız bakım ürünlerinde de kullanılır. Ayrıca ferah ve aromatik kokusuyla düzenli tüketimde ağız kokusunun engellenmesinde de fayda sağlar.
• Mideyi korur: Mide asitlerini düzenler ve mide ağrısı, mide spazmı, mide şişkinliği gibi sorunların azalmasına yardımcı olur.
• Solunum sistemine destek verir: Mor reyhan, solunum yolunu temizler ve nefes alıp vermenizi kolaylaştırır. Ayrıca kaynatılıp suyu tüketildiğinde boğazı koruyan ve güçlendiren bir bitki olarak bilinir. Bunların yanında ses tellerinizin rahatlamasını da sağlar.
• Antioksidan deposu olan bir bitkidir: Bu bitki, öjenol adı verilen bir bileşik içerir. Antioksidanlar, antosiyaninler ve beta-karotenlerle birlikte, vücutta hücre hasarına yol açabilecek serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olarak kanser, kalp hastalığı, artrit ve diyabet gibi çeşitli sağlık sorunlarının önlenmesine destek olur. İçinde bulunan fitokimyasallar sayesinde akciğer kanseri, ağız kanseri, karaciğer kanseri gibi birçok kanser türünden korunmaya destek olabilir.
• Böbrek taşını temizlemeye yardımcıdır: İçeriğindeki antioksidanlar sayesinde böbreklerde biriken taşların atılmasında da etkili rol oynayabilir.
• Kan basıncını dengeler: Mor reyhan içinde öjenol barındırır. Bu da kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek kalsiyum  kanallarını bloke etmektedir. Bitkideki uçucu yağlar, kolesterol ve trigliseritleri düşürmede etken rol oynayabilir. Bu bitki, kasların ve kan damarlarının gevşemesine izin vererek kan akışını iyileştirmeye yardımcı olabilecek magnezyum içerir. Böylece kan basıncını düzenler.
• Ateş düşürmeye yardımcı olur: Enfeksiyona bağlı oluşan ateşin düşmesinde etkin rolü vardır. Esansiyel yağlar içeren bu bitki, antiseptik güç bulundurur. Böylece ateşi yükselen kişilerin ateşini normal seviyeye indirmeye yardımcı olur.
• Çeşitli enfeksiyonlara karşı korur: Antibakteriyel bir bitki olan mor reyhan; solunum, idrar, karın ve cilt enfeksiyonları olan kişilerde bakterilerle savaşmaya yardımcı olur. 
• Kas gevşeticidir: Mor reyhan, sinir sistemini düzenler ve kasları gevşetir. Bununla birlikte zihni rahatlatır ve depresyona karşı kalkan oluşturmaya yardımcı olur.

Mor reyhan, birçok vitamin ve mineralin yanında lutein, zeaksantin, beta-karoten ve beta-kriptoksantin gibi antioksidanlar içeren bir bitkidir.  Bu bileşikler çoğunlukla kurutma işlemi sırasında kaybolabilir bu nedenle mor reyhan faydalarından daha çok etki alabilmek için taze şekilde tüketilmesi tercih edilmelidir. 

Mor reyhan çayı faydaları nelerdir?

Mor reyhan çayı faydaları başında mide ve bağırsak şişkinliklerini rahatlatması gelir. Bunun yanında ödem atmaya yardımcı olması, cildi güzelleştirmesi, ağız kokusunu gidermesi, yatıştırıcı özelliğiyle anksiyete ve depresyonla mücadele etmesi, kanser türlerine karşı koruması, regl ağrılarına iyi gelmesi gibi mor reyhan çayı tüketmenin birçok yararı vardır.

Mor reyhan çayı, taze mor reyhan kullanarak da kuru mor reyhan kullanarak da tüketilebilir. Kaynamış suya bir tutam taze ya da kuru mor reyhan koyup 15 dakika dinlendirerek tüketebilirsiniz. Dilerseniz içine tarçın, limon da ekleyebilirsiniz.

Mor reyhan şerbeti faydaları nelerdir?

Mor reyhan şerbeti faydaları arasında önceliği yemek sonrası şişkinliği ve sindirimi rahatlatması gelir. Bununla birlikte bağışıklık sistemini güçlendirir, enerji ve neşe verir, sıcak yaz günlerinde ferahlık verir, idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelir, metabolizmayı canlandırır ve baş, kas ağrısı gibi ağrıların geçmesine yardımcı olur.
Mor reyhan şerbeti, taze reyhandan yapılır. Bir demet taze mor reyhan güzelce temizlendikten sonra kaynamış suda şeker, limon, tarçın da eklenerek 15 dakika bekletilir ve ardından süzülüp soğumaya bırakılır. Diyet hâlindeyseniz ya da diyabetseniz şeker yerine bal da ekleyebilirsiniz. Buzdolabında soğuyunca tüketebilirsiniz.

Mor reyhan yan etkileri var mı?

Mor reyhan faydaları olan bir bitki olmakla birlikte gereğinden fazla ve dengesiz tüketildiğinde yan etkileri de olabilir. Özellikle kan akışını hızlandırma özelliği nedeniyle hemofili hastalarının kullanması tehlikeli sonuçlara neden olabilir. Mor reyhan tüketimi doktora ya da sağlık çalışanlarına danışarak uygun dozlarda yapılmalıdır.